Vijeće EU je 15. marta preliminarno odobrilo mehanizam regulacije granice ugljenika (CBAM, također poznat kao EU carina na ugljenik).Planirano je da se zvanično implementira od 1. januara 2023. godine, postavljajući trogodišnji prelazni period.Istog dana, na sastanku komiteta za ekonomska i finansijska pitanja (Ecofin) Evropskog saveta, ministri finansija 27 zemalja EU usvojili su predlog carine na ugljenik Francuske, rotirajućeg predsedavajućeg Saveta Evrope.To znači da države članice EU podržavaju implementaciju politike carina na ugljenik.Kao prvi prijedlog u svijetu za rješavanje klimatskih promjena u obliku carina na ugljik, mehanizam regulacije granice ugljika imat će dalekosežan utjecaj na globalnu trgovinu.Očekuje se da će u julu ove godine tarifa EU ući u fazu tripartitnih pregovora između Evropske komisije, Evropskog vijeća i Evropskog parlamenta.Ako sve prođe glatko, konačni zakonski tekst će biti usvojen.
Koncept “carbone carine” nikada nije implementiran u stvarnom obimu od kada je predstavljen 1990-ih.Neki naučnici vjeruju da EU carina na ugljik može biti ili posebna uvozna carina koja se koristi za kupovinu uvozne dozvole EU ili porez na domaću potrošnju koji se naplaćuje na sadržaj ugljika u uvezenim proizvodima, što je jedan od ključeva uspjeha EU zelene nove dogovor.U skladu sa zahtjevima EU za carinu na ugljik, ona će nametnuti poreze na čelik, cement, aluminij i hemijska đubriva uvezena iz zemalja i regija s relativno labavim ograničenjima emisije ugljika.Tranzicioni period ovog mehanizma je od 2023. do 2025. godine. Tokom prelaznog perioda nema potrebe za plaćanjem odgovarajućih naknada, ali uvoznici moraju da dostave sertifikate o obimu uvoza proizvoda, emisijama ugljenika i indirektnim emisijama, kao i naknadama u vezi sa emisijom ugljenika koje plaća proizvoda u zemlji porijekla.Nakon završetka prelaznog perioda, uvoznici će plaćati odgovarajuće naknade za emisije ugljika uvezenih proizvoda.Trenutno, EU zahtijeva od preduzeća da sama procjenjuju, izračunavaju i izvještavaju o troškovima ugljičnog otiska proizvoda.Kakav će uticaj imati implementacija EU carine na ugljenik?Koji su problemi sa kojima se susreće implementacija EU carina na ugljenik?Ovaj rad će to ukratko analizirati.
Ubrzat ćemo poboljšanje tržišta ugljika
Studije su pokazale da će prema različitim modelima i različitim poreskim stopama, naplata EU carina na ugljenik smanjiti ukupnu trgovinu Kine sa Evropom za 10% ~ 20%.Prema predviđanju Evropske komisije, carine na ugljenik će donijeti EU od 4 milijarde eura do 15 milijardi eura “dodatnog prihoda” svake godine i pokazivat će trend rasta iz godine u godinu u određenom vremenskom periodu.EU će se fokusirati na tarife na aluminijum, hemijsko đubrivo, čelik i električnu energiju.Neki naučnici smatraju da će EU carine na ugljenik „preliti“ na druge zemlje kroz institucionalne odredbe, kako bi imala veći uticaj na trgovinske aktivnosti Kine.
Godine 2021. kineski izvoz čelika u 27 zemalja EU i Veliku Britaniju iznosio je 3,184 miliona tona, što je povećanje od 52,4% u odnosu na prethodnu godinu.Prema cijeni od 50 eura po toni na tržištu ugljika 2021. godine, EU će uvesti carinu na ugljik od 159,2 miliona eura na kineske proizvode od čelika.To će dodatno smanjiti cjenovnu prednost kineskih čeličnih proizvoda koji se izvoze u EU.U isto vrijeme, također će promovirati kinesku industriju čelika kako bi se ubrzao tempo dekarbonizacije i ubrzao razvoj tržišta ugljika.Pod uticajem objektivnih zahteva međunarodne situacije i stvarne potražnje kineskih preduzeća da aktivno odgovore na mehanizam EU za regulaciju granice ugljenika, pritisak izgradnje kineskog tržišta ugljenika nastavlja da raste.To je pitanje koje se mora ozbiljno razmotriti kako bi se blagovremeno promovirala industrija željeza i čelika i druge industrije da se uključe u sistem trgovanja emisijama ugljika.Ubrzavanjem izgradnje i poboljšanjem tržišta ugljika, smanjenjem iznosa carina koje kineska preduzeća moraju platiti za izvoz proizvoda na tržište EU također se može izbjeći dvostruko oporezivanje.
Stimulirati rast potražnje za zelenom energijom
Prema novousvojenom prijedlogu, EU carina na ugljenik priznaje samo eksplicitnu cijenu ugljika, što će uvelike stimulirati rast kineske potražnje za zelenom energijom.Trenutno nije poznato da li EU priznaje kinesko nacionalno certificirano smanjenje emisije (CCER).Ako tržište ugljika EU ne priznaje CCER, prvo, to će obeshrabriti kineska izvozno orijentirana poduzeća da kupuju CCER kako bi nadoknadili kvote, drugo, to će uzrokovati manjak kvota ugljika i porast cijena ugljika, i treće, izvozno orijentisano preduzeća će biti nestrpljiva da pronađu jeftine šeme za smanjenje emisija koje mogu da popune prazninu u kvotama.Na osnovu politike razvoja obnovljive energije i potrošnje u okviru kineske strategije „dvostrukog ugljika“, zelena potrošnja energije se pokazala kao najbolji izbor za preduzeća koja se bave tarifama EU na ugljen.Uz kontinuirani rast potražnje potrošača, ovo će pomoći ne samo poboljšanju kapaciteta potrošnje obnovljive energije, već će i stimulisati preduzeća da ulažu u proizvodnju električne energije iz obnovljivih izvora.
Ubrzati certifikaciju proizvoda s niskim udjelom ugljika i bez ugljika
Trenutno je ArcelorMittal, evropsko preduzeće za čelik, pokrenulo certifikaciju bez ugljičnog čelika kroz xcarbtm plan, ThyssenKrupp je lansirao blueminttm, brend čelika s niskom emisijom ugljika, Nucor steel, američka čeličana, predložio je econiqtm bez ugljičnog čelika, a Schnitzer steel je također predložio GRN steeltm, materijal za šipke i žice.U pozadini ubrzanja realizacije neutralizacije ugljika u svijetu, kineske kompanije za željezo i čelik Baowu, Hegang, Anshan Iron and steel, Jianlong, itd. su sukcesivno izdavale mapu puta za neutralizaciju ugljika, išle ukorak s naprednim svjetskim preduzećima u istraživanju revolucionarna tehnološka rješenja, te nastoje nadmašiti.
Prava implementacija se i dalje suočava sa mnogim preprekama
Još uvijek postoje mnoge prepreke za stvarnu implementaciju EU carine na ugljenik, a sistem slobodnih kvota na ugljenik će postati jedna od glavnih prepreka legalizaciji carine na ugljenik.Do kraja 2019. više od polovine preduzeća u sistemu EU za trgovinu ugljenikom i dalje uživa besplatne kvote ugljenika.Ovo će narušiti konkurenciju i nije u skladu s planom EU da postigne neutralnost ugljika do 2050. godine.
Osim toga, EU se nada da će uvođenjem carina na ugljik sa sličnim internim cijenama ugljika na slične uvezene proizvode nastojati da bude kompatibilna s relevantnim pravilima Svjetske trgovinske organizacije, posebno s člankom 1 (tretman najpovlašćenije nacije) i članom 3 ( nediskriminatorni princip sličnih proizvoda) Opšteg sporazuma o carinama i trgovini (GATT).
Industrija željeza i čelika je industrija s najvećom emisijom ugljika u svjetskoj industrijskoj ekonomiji.Istovremeno, industrija željeza i čelika ima dug industrijski lanac i širok utjecaj.Implementacija tarifne politike ugljenika u ovoj industriji suočava se sa velikim izazovima.Prijedlog EU o “zelenom rastu i digitalnoj transformaciji” je u suštini za povećanje konkurentnosti tradicionalnih industrija kao što je industrija čelika.U 2021. godini, proizvodnja sirovog čelika u EU iznosila je 152,5 miliona tona, a u čitavoj Evropi 203,7 miliona tona, uz povećanje od 13,7% u odnosu na prethodnu godinu, što čini 10,4% ukupne svetske proizvodnje sirovog čelika.Može se smatrati da tarifna politika EU-a također pokušava uspostaviti novi trgovinski sistem, formulirati nova trgovinska pravila oko rješavanja klimatskih promjena i industrijskog razvoja, te nastoji biti uključena u sistem Svjetske trgovinske organizacije kako bi bila korisna za EU. .
U suštini, carina na ugljenik je nova trgovinska barijera, koja ima za cilj da zaštiti pravednost EU, pa čak i evropskog tržišta čelika.Još uvijek je prijelazni period od tri godine prije nego što se EU carina na ugljenik zaista primijeni.Još uvijek ima vremena da zemlje i preduzeća formulišu protumjere.Obvezujuća snaga međunarodnih pravila o emisiji ugljika će se samo povećati ili neće smanjiti.Kineska industrija željeza i čelika aktivno će sudjelovati u dugoročnom planu razvoja i postepeno će ovladati pravom govora.Za preduzeća željeza i čelika, najefikasnija strategija je i dalje krenuti putem zelenog i niskougljičnog razvoja, baviti se odnosom između razvoja i smanjenja emisija, ubrzati transformaciju stare i nove kinetičke energije, energično razviti novu energiju, ubrzati razvoj zelene tehnologije i unapređenje konkurentnosti na globalnom tržištu.